Islandia wzorem udziału społeczeństwa w zarządzaniu państwem
Jan Sposób
W Islandii wykorzystanie internetu do konsultacji społecznych ma formę prawną i jest realizowane jako zadanie rządowe. Islandzki rząd od lat wykorzystuje platformy internetowe do zbierania opinii i propozycji obywateli w celu uwzględnienia ich w procesie podejmowania decyzji.
Praktyka wygląda tak, że rząd Islandii uruchamia platformy internetowe, na których obywatele mogą zgłaszać swoje propozycje, komentować projekty ustaw czy inne inicjatywy legislacyjne. Obywatele mają możliwość wyrażania swoich opinii, przedstawiania pomysłów oraz uczestniczenia w dyskusjach na temat różnych kwestii publicznych.
Rząd islandzki bierze pod uwagę zgłoszone propozycje i opinie obywateli podczas procesu podejmowania decyzji politycznych. W ten sposób aktywność obywatelska jest uwzględniana w procesie legislacyjnym, co zwiększa zaangażowanie społeczne i umożliwia obywatelom bezpośredni wpływ na kształtowanie polityki publicznej.
W rezultacie Islandia jest przykładem kraju, w którym wykorzystanie internetu do konsultacji społecznych ma silną podstawę prawną i jest integralną częścią procesu podejmowania decyzji rządowych, umożliwiając obywatelom aktywny udział w życiu publicznym. Przepisy regulujące internetowe konsultacje społeczne wynikają z różnych aktów prawnych, w tym z ustaw uchwalonych przez parlament oraz z praktyk opartych na konstytucji. Islandzka
W 2010 roku Islandia wprowadziła "Konstytucję Internetową", czyli proces rewizji konstytucji, w którym obywatele mieli możliwość bezpośredniego uczestnictwa poprzez internet. Ten proces był pionierskim przykładem wykorzystania nowych technologii do zaangażowania społecznego w procesie konstytucyjnym.
W odniesieniu do prawa krajowego, Islandia reguluje kwestie konsultacji społecznych poprzez ustawy dotyczące partycypacji obywatelskiej, dostępu do informacji publicznej, jak również poprzez regulacje dotyczące udziału społeczeństwa w procesie legislacyjnym.
W porównaniu do polskiego prawa, Islandia wykazuje większe zaangażowanie w wykorzystanie internetu do participacji obywatelskiej w procesie legislacyjnym.
W Islandii, do przeprowadzania konsultacji społecznych wykorzystywane są specjalne platformy internetowe, które umożliwiają obywatelom udział w procesach decyzyjnych. Przykładem takiej platformy jest "Your Priorities" (isl. "Þitt íslenska"), która pozwala obywatelom zgłaszanie pomysłów, dyskusję nad nimi oraz głosowanie. Platforma ta służyła między innymi do zbierania opinii w ramach procesu rewizji konstytucji w 2010 roku.
Co do administracji takich platform, odpowiedzialność za ich utrzymanie oraz zarządzanie należy najczęściej do organów rządowych, takich jak ministerstwa lub agendy odpowiedzialne za partycypację obywatelską i sprawy społeczne. Administracja platformy może obejmować moderację dyskusji, zbieranie opinii oraz analizę zebranych danych.
W przypadku dochodzenia do końcowych rozwiązań, decyzje podejmowane są na podstawie wyników konsultacji, w tym wyników głosowań, opinii i dyskusji. Ostateczne rezultaty konsultacji mogą być wykorzystane do formułowania polityki publicznej, projektów ustaw lub decyzji administracyjnych.
Przykładem udanego wykorzystania platformy internetowej do konsultacji społecznych jest wspomniana wcześniej "Konstytucja Internetowa" z 2010 roku, która zaowocowała nową wersją konstytucji Islandii, uwzględniającą opinie i sugestie obywateli zgromadzone poprzez platformę internetową.
Jako wieloletni "wyznawca" tej formy zarządzania i współdecydowania przeszedłem jednak pewną transformację poglądów, wynikającą z bezpośrednich doświadczeń związanych z próbami wdrażania Demokracji Bezpośredniej . Pewnie jako jeden z niewielu , jestem praktykiem, a nie teoretykiem, chociaż stopień zaangażowania się w tworzenie różnych koncepcji i systemów realizacji praktycznych zasad DB w wielu projektach, grupach, organizacjach upoważnia mnie również do wyrażania swego zdania w opcji teoretycznej. Brałem udział w paru inicjatywach przeniesienia zarządzania systemem DB do systemów informatycznych, tworząc różne platformy informatyczne.
Krzysztof Lewandowski